Thay Đổi Điều Kiện Khấu Trừ Thuế Giá Trị Gia Tăng (VAT) Đầu Vào Từ 01/07/2025

Vừa qua, vào ngày 26/11/2024, Quốc hội đã thông qua Luật Thuế Giá trị gia tăng số 48/2024/QH15 (Luật Thuế GTGT 2024) thay thế Luật Thuế giá trị gia tăng 2008, điều chỉnh bổ sung các năm: 2013, 2014, 2016. Theo đó, Luật Thuế GTGT 2024 có 9 Chương, 18 Điều có hiệu lực một phần kể từ ngày 01/07/2025, hiệu lực toàn bộ từ 01/01/2026.

Luật Thuế GTGT 2024 có nhiều điểm mới so với Luật Thuế GTGT trước đây. Trong đó có nội dung liên quan mật thiết đến việc khấu trừ thuế GTGT đầu vào đó là: Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với hàng hóa, dịch vụ mua vào.

 (Thay đổi điều kiện khấu trừ Thuế VAT đầu vào từ 01/07/2025 – Ảnh từ internet)

Về điều kiện khấu trừ Thuế giá trị gia tăng đầu vào từ ngày 01/7/2025, tại khoản 2 Điều 14 Luật Thuế GTGT 2024 quy định:

(1) Có hóa đơn giá trị gia tăng mua hàng hóa, dịch vụ hoặc chứng từ nộp thuế giá trị gia tăng ở khâu nhập khẩu hoặc chứng từ nộp thuế giá trị gia tăng thay cho phía nước ngoài quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều 4 của Luật Thuế giá trị gia tăng 2024. Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định chứng từ nộp thuế giá trị gia tăng thay cho phía nước ngoài;

(2) Có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với hàng hóa, dịch vụ mua vào, trừ một số trường hợp đặc thù theo quy định của Chính phủ;

(3) Đối với hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu, ngoài các điều kiện quy định tại (1) và (2) còn phải có: hợp đồng ký kết với bên nước ngoài về việc bán, gia công hàng hóa, cung cấp dịch vụ; hóa đơn bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ; chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt; tờ khai hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu; phiếu đóng gói, vận đơn, chứng từ bảo hiểm hàng hóa (nếu có). Chính phủ quy định về điều kiện khấu trừ đối với trường hợp xuất khẩu hàng hóa qua sàn thương mại điện tử ở nước ngoài và một số trường hợp đặc thù khác.

Quy định trước đó, tại khoản 2 Điều 12 Luật Thuế giá trị gia tăng 2008 (sửa đổi, bổ sung 2013) đang được áp dụng cho đến hết ngày 30/06/2025, quy định điều kiện khấu trừ Thuế giá trị gia tăng đầu vào như sau:

(a) Có hóa đơn giá trị gia tăng mua hàng hóa, dịch vụ hoặc chứng từ nộp thuế giá trị gia tăng ở khâu nhập khẩu;

(b) Có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với hàng hóa, dịch vụ mua vào, trừ hàng hóa, dịch vụ mua từng lần có giá trị dưới hai mươi triệu đồng;

(c) Đối với hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu, ngoài các điều kiện quy định tại (i) và (ii) này còn phải có: hợp đồng ký kết với bên nước ngoài về việc bán, gia công hàng hóa, cung ứng dịch vụ; hóa đơn bán hàng hóa, dịch vụ; chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt; tờ khai hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu.

Việc thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu dưới hình thức thanh toán bù trừ giữa hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu với hàng hóa, dịch vụ nhập khẩu, trả nợ thay Nhà nước được coi là thanh toán không dùng tiền mặt.

Như vậy, kể từ ngày 01/07/2025 trở đi thì điều kiện khấu trừ Thuế giá trị gia tăng đầu vào sẽ có sự thay đổi:

(i)   Thêm trường hợp được bổ sung chứng từ nộp thuế giá trị gia tăng ở khâu nhập khẩu hoặc chứng từ nộp thuế giá trị gia tăng thay cho phía nước ngoài quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều 4 của Luật Thuế giá trị gia tăng 2024.

(ii)  Hàng hóa dịch vụ mua từng lần có giá trị dưới 20 triệu đồng phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt mới được khấu trừ Thuế giá trị gia tăng đầu vào, thay vì không cần như hiện nay.

(iii) Bổ sung phiếu đóng gói, vận đơn, chứng từ bảo hiểm hàng hóa (nếu có) vào một trong các giấy tờ phải có đối với hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu khi khấu trừ Thuế giá trị gia tăng đầu vào.

Trong thực tế, sẽ là khá khó khăn để có đủ chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối mua từng lần với hàng hóa, dịch vụ mua vào là nhu yếu phẩm có giá trị thấp – dưới hai mươi triệu đồng. Đặc biệt trong ngành F&B với đặc trưng: giá trị thanh toán thấp, số lượng hóa đơn bán hàng nhiều, thói quen dùng tiền mặt để thanh toán của người tiêu dùng.

Với thói quen tiêu dùng của người Việt, việc sử dụng tiền mặt để thanh toán các sản phẩm có giá trị nhỏ, hàng ngày như: Hàng hóa trong siêu thị tiện lợi, ly cafe, phần cơm…. là một thói quen khó có thể thay đổi trong thời gian ngắn dẫn đến khả năng các doanh nghiệp bán lẻ không thể có đủ chứng từ chứng minh việc thanh toán không dùng tiền mặt nhằm đáp ứng điều kiện khấu trừ thuế GTGT như quy định tại Luật thuế GTGT 2024.

Nhận diện và lường trước được một số khó khăn trong việc cung cấp đủ chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với một số sản phẩm hàng hóa, dịch vụ có giá trị thấp và/hoặc trường hợp đặc biệt nên Luật thuế GTGT 2024 đã giao lại cho Chính phủ quy định cụ thể một số trường hợp đặc thù để ngoại trừ chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.

Có thể, từ nay đến khi Luật Thuế GTGT 2024 có hiệu lực – 01/07/2025 – Chính phủ sẽ ban hành một hoặc một số Nghị định để hướng dẫn cụ thể Luật Thuế GTGT 2024. Trong đó sẽ hướng dẫn cụ thể đối với một số trường hợp đặc thù để ngoại trừ chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt, tránh gây khó khăn, thiệt hại cho doanh nghiệp trong việc khấu trừ Thuế GTGT đầu vào, để Luật thuế GTGT 2024 thực sự đi vào đời sống và đảm bảo lợi ích của Người nộp thuế.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng sẽ phải có các giải pháp, tự chuyển biến trong các hoạt động của mình theo hướng giảm thanh toán bằng tiền mặt, tăng thanh toán không dùng tiền mặt để tránh bị ngoại trừ các khoản khấu trừ thuế GTGT do không cung cấp đủ chứng từ theo điều kiện khấu trừ thuế GTGT sau khi Luật thuế GTGT 2024 có hiệu lực.

(Tiến Huỳnh – SVI Legal Director)